![](/media/lib/413/n-metale-1c025a42451e05ab577fd2e97406092b.jpg)
Chiny tracą monopol na metale ziem rzadkich. USA, Japonia i inni wchodzą do gry
24 lipca 2020, 10:43Świat szybko uwalnia się od zależności od Chin w produkcji metali ziem rzadkich (REE). Metale te – jak skand, lantan, europ czy prazeodym – są niezbędne w nowoczesnej gospodarce. Używa się ich w przemyśle lotniczym, kosmicznym, produkuje lasery, magnesy, akumulatory czy wyświetlacze ciekłokrystaliczne
![](/media/lib/435/n-gramatyka-69514e1a435e495558fdf89a98bd667a.jpg)
Małpy od 40 milionów lat posiadają zdolność rozumienia gramatyki
16 grudnia 2020, 11:24Ludzie nie są jedynymi zwierzętami zdolnymi do identyfikowania złożonych struktur występujących w języku. Potrafią to też inne człowiekowate oraz pozostałe małpy, wynika z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Zurychu.
![](/media/lib/457/n-jaskinia-f227a8ae9fbe1d807ebc74db58c58809.jpg)
Dziewczynka pochowana z głową zięby w ustach przybyła z najeźdźcami podczas potopu szwedzkiego
1 czerwca 2021, 12:45Dziewczynka - ok. 10-12-latka - pochowana z czaszką zięby w ustach w bardzo płytkim grobie w jaskini Tunel Wielki na terenie dzisiejszego Ojcowskiego Parku Narodowego najprawdopodobniej przybyła do Polski z najeźdźcami podczas potopu szwedzkiego.
![](/media/lib/476/n-m51tranzyt-78552df63ca789161a7dc3f8479e2de2.jpg)
Pierwsza planeta spoza naszej galaktyki? Coś przesłoniło M51-ULS-1
25 października 2021, 18:04Być może po raz pierwszy udało się odkryć planetę poza Drogą Mleczną, poinformowali naukowcy prowadzący obserwacje za pomocą Chandra X-ray Observatory. Jeśli rzeczywiście zauważyli oni planetę poza naszą galaktyką, oznacza to, że już teraz jesteśmy w stanie wykrywać planety znajdujące się znacznie dalej niż dotychczas. Nowa kandydatka na egzoplanetę został zauważony w galaktyce spiralnej Messier 51 (M51).
![](/media/lib/507/n-bialypozera-c6f4e5fa3ddbed47a74f63a3dc5137d5.jpg)
Gwałtowna śmierć gwiazdy. Pobliski biały karzeł pożera szczątki swojego układu planetarnego
17 czerwca 2022, 08:39Śmierć gwiazdy musiała być tak gwałtowna, że powstały w jej wyniku pobliski biały karzeł wchłania obecnie materię zarówno z wewnętrznych, jak i zewnętrznych obszarów swojego układu planetarnego. Astronomowie po raz pierwszy zaobserwowali białego karła pochłaniającego szczątki zarówno planet skalistych, jak i obiektów lodowych. Nigdy wcześniej nie widzieliśmy, by na powierzchnię białego karła jednocześnie opadały te oba typy obiektów. Mamy nadzieję, że dzięki temu lepiej zrozumiemy układy planetarne, które wciąż pozostają nienaruszone
![](/media/lib/530/n-nimrod1a-3ba3056606aec7c55a6c1c6ad43a1669.jpg)
Po ośmiu miesiącach sarkofag księcia wrócił do Oleśnicy. Efekty prac konserwatorskich oszałamiają
7 grudnia 2022, 14:34Po 8 miesiącach do bazyliki św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy powrócił książę Sylwiusz Nimrod i jego wspaniały sarkofag. Po restauracji niezwykły skarb sztuki sepulklarnej został udostępniony zwiedzającym. Już w kwietniu, gdy informowaliśmy o otwarciu sarkofagu, zachwycaliśmy się zdjęciami zabytku. Po renowacji dokonanej przez A.T. Pracownię Konserwacji Zabytków z Tychów odzyskał on swój oszałamiający blask.
![](/media/lib/555/n-eudyptula_wilsonae-24b2c451ab88b63894ecf6de3a435fed.jpg)
Na Nowej Zelandii odkryto skamieniałości niewielkiego wymarłego pingwina
13 lipca 2023, 10:29Przed trzema milionami lat po Nowej Zelandii dreptały niewielkie pingwiny. Z czasem wyginęły, ale obecnie w Australii, Nowej Zelandii i na Tasmanii żyje ich krewniak, najmniejszy pingwin na świecie – pingwin mały – zwany na Nowej Zelandii kororā. Doktor Daniel Thomas i jego zespół z Massey University odkryli nieznany gatunek wymarłego pingwina badając dwie czaszki – osobnika młodego i dorosłego – znalezione na Wyspie Północnej.
![](/media/lib/577/n-hagiasofia-19550973224dd9f84cb88db7ecc0e482.jpg)
Platforma Crowdsourcing Romeyka ma zachować język stanowiący pomost do starożytności
3 kwietnia 2024, 13:33Uruchomiona właśnie platforma crowdsourcingowa ma za zadanie uratować przed zagładą wyjątkowy język – pontyjski, zwany przez jego użytkowników ρωμαικά, czyli „rzymski”. Przymiotnik „rzymski” nie jest tutaj przypadkowy, gdyż jest to język, który stanowi pomost pomiędzy czasami współczesnymi, a greką, którą mówiono w cesarstwie wschodniorzymskim, zwanym przez nas Cesarstwem Bizantyńskim. Jednak jest to nazwa stworzona przez historiografię nowożytną. Sami mieszkańcy tego państwa zwali je Cesarstwem Rzymian. I właśnie z jego mieszkańcami i językiem łączy nas język pontyjski.
![](/media/lib/585/n-opady-aa9509f31af56fd80e27ff2957823a17.jpg)
Już od 100 lat globalne ocieplenie zmienia wzorce opadów
29 lipca 2024, 08:51W miarę postępującego globalnego ocieplenia coraz cieplejsza atmosfera jest w stanie przechowywać coraz więcej wody, zatem opady mogą być bardziej obfite. To zaś przyczynia się do coraz większej zmienności opadów, zjawiska, które łatwiej przewidzieć niż obserwować. Naukowcy z Chin i Wielkiej Brytanii przeanalizowali globalne dane dotyczące opadów i wykazali, że zmienność opadów można wykryć już w danych sprzed 100 lat. Trend ten, najbardziej widoczny w Europie, Australii i na wschodzie Ameryki Północnej, będzie coraz silniejszy, co będzie stanowiło wyzwanie dla mieszkających tam ludzi.
Powrót do ery dinozaurów?
12 września 2006, 13:42Naukowcy podejrzewają, że globalne ocieplenie ostatniego stulecia może stanowić początek powrotu do warunków klimatycznych ery dinozaurów. Niestety, wiązałoby się to z wyginięciem nawet połowy współcześnie żyjących gatunków.